Katja Kappelhof, senior Schulddienstverlening gemeente Haarlem

Haarlem is met 160.000 inwoners een middelgrote stad. Hoe groot is de schuldenproblematiek in jullie gemeente?

“Stabiel, kunnen we zeggen. We verwachten al een paar jaar een stijging, vanwege corona, ondernemers die het zwaar hebben en inflatie. Maar dat gebeurt tot nu toe niet. Wel krijgen we meer signalen vanuit de vroegsignalering en vaste lastenpartners. Maar dat leidt dus niet tot een stijging van het aantal mensen dat langdurig in de problemen zit.”

Hoe bieden jullie burgers de helpende hand?

“Wij geloven echt in preventie en hulp aan de voorkant. Sinds 2018 bieden wij budgetcoaching aan. Bijvoorbeeld voor mensen die met pensioen gaan en een inkomensdaling hebben. Of mensen die geen schulden hebben, maar wel elke maand rood staan. Je kunt jezelf hiervoor opgeven. Inwoners die bijna klaar zijn met hun schuldsaneringstraject worden ook aangemeld voor budgetcoaching. Bewindvoerders kunnen ook klanten aanmelden die uitstromen uit bewindvoering. Daarnaast bieden wij naast de budgetcoaching ook budgetbeheer aan. Voor sommige inwoners stopt op gegeven moment de coaching, maar zij blijven wel in budgetbeheer. Denk bijvoorbeeld aan ouderen die digitaal betalingsverkeer niet goed begrijpen. Met een inkomen tot 130 procent van het minimumloon mag je hier gebruik van maken.”

Waarom hebben jullie daarnaast de CAK-lijst aangevraagd?

“We zijn ermee begonnen omdat we vermoedden dat we toch een grote groep nog niet in beeld hadden. Dat bleek te kloppen: op de eerste lijst stonden 5.000 namen. Daar schrokken we wel van! We wisten eerst niet goed hoe ermee om te gaan, maar de leeswijzer gaf duidelijkheid. En nadat we hem kritisch doorlopen hadden, bleven er 2.500 mensen over. Die hebben we allemaal benaderd. Een enorme klus, maar dat was eenmalig. Vanaf de tweede maand benaderen we alleen de nieuwe namen op de lijst, dat zijn er steeds zo’n 80. Na het eerste begin hebben we onze weg er vrij gemakkelijk in gevonden. Het lijkt ingewikkeld, maar het valt echt mee.”

Toch zijn dat maandelijks grote aantallen, hoe maken jullie de capaciteit vrij om deze mensen te benaderen?

“We maken gebruik van een extern callcenter om iedereen eerst telefonisch te benaderen. Na die eerste stap en ook afhankelijk van het signaal vanuit de vroegsignalering bepalen we het vervolgtraject.”

Gebruiken jullie ook deellijsten?

“Dat hebben we wel gedaan. We hebben ons een tijd gefocust op jongeren. Nu benaderen we alweer een tijdje iedereen. Maar ik kan me voorstellen dat we bijvoorbeeld ook een keer extra actie nemen op de groep 70+.”

Zou je het andere gemeentes aanraden om de lijst te gebruiken?

“Ja, ik zie absoluut de meerwaarde. We zien sneller matches met de vroegsignalering. Omdat het weer een extra signaal is – je ziet dankzij de lijst dat er meer aan de hand is. Mensen van de lijst komen ook sneller in aanmerking voor bijvoorbeeld een huisbezoek. Ik geloof erin dat ieder signaal helpt, dus ik adviseer: maak er gewoon gebruik van!”